「-io, -i, -itum, -ere」:乙式の標準動詞
①不定詞(infinitivus)・分詞(participium)
不定詞と分詞についての一般的な説明は、A型甲式活用の対応する項を参照。態\時制 | 現在(praesens) | 完了(perfectum) | 未完了 | 過去完了 | 未来(futurum) | 前未来 |
能動態不定詞 | -ere (fugere) | -isse (fugisse) |
- | - | -iturus esse (fugiturus esse) |
- |
受動態不定詞 | -i (fugi) | -itus esse (fugitus esse) |
- | - | -itum iri (fugitum iri) |
- |
能動態分詞 | -iens (fugiens) | - | - | - | -iturus (fugiturus) | - |
受動態分詞 | - | -itus (fugitus) | - | - | -iendus (fugiendus) | - |
分詞(分詞を使う不定詞も同じ)について、上の表に示したのは男性主格単数である。分詞の格変化は下の表の通りである。但し、受動態未来分詞(ゲルン ディーウゥム)の格変化について は、⑤を参照。能動態現在分詞の格変化は、I型の「-s, -s, -s」の形容詞の格変化と同じであり、能動態未来分詞と受動態完了分詞の格変化は、OA型の格変化と同じである。
態・時制 |
能動態現在分詞 |
能動態未来分詞 | 受動態完了分詞 | |||||||
性 | 男性 | 女性 | 中性 | 男性 | 女性 | 中性 | 男性 | 女性 | 中性 | |
単数 | 主格 | -iens (fugiens) |
-iens (fugiens) |
-iens (fugiens) |
-iturus (fugiturus) |
-itura (fugitura) |
-iturum (fugiturum) |
-itus (fugitus) |
-ita (fugita) |
-itum (fugitum) |
属格 | -ientis (fugientis) |
-ientis (fugientis) |
-ientis (fugientis) |
-ituri (fugituri) |
-iturae (fugiturae) |
-ituri (fugituri) |
-iti (fugiti) |
-itae (fugitae) |
-iti (fugiti) |
|
与格 | -ienti (fugienti) |
-ienti (fugienti) |
-ienti (fugienti) |
-ituro (fugituro) |
-iturae (fugiturae) |
-ituro (fugituro) |
-ito (fugito) |
-itae (fugitae) |
-ito (fugito) |
|
対格 | -ientem (fugientem) |
-ientem (fugientem) |
-iens (fugiens) |
-iturum (fugiturum) |
-ituram (fugituram) |
-iturum (fugiturum) |
-itum (fugitum) |
-itam (fugitam) |
-itum (fugitum) |
|
奪格 | -iente (-ienti)
(fugiente (fugienti)) |
-iente (-ienti)
(fugiente (fugienti)) |
-iente (-ienti)
(fugiente (fugienti)) |
-ituro (fugituro) |
-itura (fugitura) |
-ituro (fugituro) |
-ito (fugito) |
-ita (fugita) |
-ito (fugito) |
|
複数 | 主格 | -ientes (fugientes) |
-ientes
(fugientes) |
-ientia
(fugientia) |
-ituri (fugituri) |
-iturae (fugiturae) |
-itura (fugitura) |
-iti (fugiti) |
-itae (fugitae) |
-ita (fugita) |
属格 | -ientium (fugientium) |
-ientium
(fugientium) |
-ientium
(fugientium) |
-iturorum (fugiturorum) |
-iturarum (fugiturarum) |
-iturorum (fugiturorum) |
-itorum (fugitorum) |
-itarum (fugitarum) |
-itorum (fugitorum) |
|
与格 | -ientibus (fugientibus) |
-ientibus
(fugientibus) |
-ientibus
(fugientibus) |
-ituris (fugituris) |
-ituraris (fugituris) |
-ituraris (fugituris) |
-itis (fugitis) |
-itis (fugitis) |
-itis (fugitis) |
|
対格 | -ientis (-ientes)
(fugientis (fugientes)) |
-ientis (-ientes)
(fugientis (fugientes)) |
-ientia
(fugientia) |
-ituros (fugituros) |
-ituras (fugituras) |
-itura (fugitura) |
-itos (fugitos) |
-itas (fugitas) |
-ita (fugita) |
|
奪格 | -ientibus (fugientibus) |
-ientibus
(fugientibus) |
-ientibus
(fugientibus) |
-ituris (fugituris) |
-ituris (fugituris) |
-ituris (fugituris) |
-itis (fugitis) |
-itis (fugitis) |
-itis (fugitis) |
②現在(praesens)・完了(perfectum)
現在時制と完了時制についての一般的な説明は、A型甲式活用の対応する項を参照。態(vox) | 能動態(activa) | |||||
時制(tempus) | 現在(praesens) | 完了(perfectum) | ||||
叙法(modus) | 直説法(indicativus) | 接続法(subiunctivus) | 命令法(imperativus) | 直説法(indicativus) | 接続法(subiunctivus) | 命令法(imperativus) |
1人称単数(ego) | -io (fugio) | -iam (fugiam) | - | -i (fugi) | -erim (fugerim) | - |
2人称単数(tu) | -is (fugis) | -ias (fugias) | -e (fuge) | -isti (fugisti) | -eris (fugeris) | - |
3人称単数(is/ea/id) | -it (fugit) | -iat (fugiat) | - | -it (fugit) | -erit (fugerit) | - |
1人称複数(nos) | -imus (fugimus) | -iamus (fugiamus) | - | -imus (fugimus) | -erimus (fugerimus) |
- |
2人称複数(vos) | -itis (fugitis) | -iatis (fugiatis) | -ite (fugite) | -istis (fugitis) | -eritis (fugeritis) |
- |
3人称複数(ii(ei)/eae/ea) | -iunt (fugiunt) | -iant (fugiant) | - | -erunt (-ere) (fugerunt (fugere)) |
-erint (fugerint) |
- |
態(vox) | 受動態(passiva) | |||||
時制(tempus) | 現在(praesens) | 完了(perfectum) | ||||
叙法(modus) | 直説法(indicativus) | 接続法(subiunctivus) | 命令法(imperativus) | 直説法(indicativus) | 接続法(subiunctivus) | 命令法(imperativus) |
1人称単数(ego) | -ior (fugior) |
-iar (fugiar) |
- | -itus sum (fugitus sum) |
-itus sim (fugitus sim) |
- |
2人称単数(tu) | -eris (fugeris) |
-iaris (fugiaris) |
-ere (fugere) | -itus es (fugitus es) |
-itus sis (fugitus sis) |
- |
3人称単数(is/ea/id) | -itur (fugitur) |
-iatur (fugiatur) |
- | -itus est (fugitus est) |
-itus sit (fugitus sit) |
- |
1人称複数(nos) | -imur (fugimur) |
-iamur (fugiamur) |
- | -iti sumus (fugiti sumus) |
-iti simus (fugiti simus) |
- |
2人称複数(vos) | -imini (fugimini) |
-iamini (fugiamini) |
-imini (fugimini) | -iti estis (fugiti estis) |
-iti sitis (fugiti sitis) |
- |
3人称複数(ii(ei)/eae/ea) | -iuntur (fugiuntur) |
-iantur (fugiantur) |
- | -iti sunt (fugiti sunt) |
-iti sint (fugiti sint) |
- |
女性の場合、「-itus (fugitus)」(単数)は「-ita (fugita)」になり、「-iti (fugiti)」(複数)は「-itae (fugitae)」になる。
又、中性の場合、「-itus (fugitus)」(単数)は「-itum (fugitum)」になり、「-iti (fugiti)」(複数)は「-ita (fugita)」になる。
③未完了(imperfectum)・過去完了(plusquamperfectum)
未完了時制と過去完了時制についての一般的な説明は、A型甲式活用の対応する項を参照。態(vox) | 能動態(activa) | |||||
時制(tempus) | 未完了(imperfectum) | 過去完了(plusquamperfectum) | ||||
叙法(modus) | 直説法(indicativus) | 接続法(subiunctivus) | 命令法(imperativus) | 直説法(indicativus) | 接続法(subiunctivus) | 命令法(imperativus) |
1人称単数(ego) | -iebam (fugiebam) |
-erem (fugerem) |
- | -eram (fugeram) |
-issem (fugissem) |
- |
2人称単数(tu) | -iebas (fugiebas) |
-eres (fugeres) |
- | -eras (fugeras) |
-isses (fugisses) |
- |
3人称単数(is/ea/id) | -iebat (fugiebat) |
-eret (fugeret) |
- | -erat (fugerat) |
-isset (fugisset) |
- |
1人称複数(nos) | -iebamus (fugiebamus) |
-eremus (fugeremus) |
- | -eramus (fugeramus) |
-issemus (fugissemus) |
- |
2人称複数(vos) | -iebatis (fugiebatis) |
-eretis (fugeretis) |
- | -eratis (fugeratis) |
-issetis (fugissetis) |
- |
3人称複数(ii(ei)/eae/ea) | -iebant (fugiebant) |
-erent (fugerent) |
- | -erant (fugerant) |
-issent (fugissent) |
- |
態(vox) | 受動態(passiva) | |||||
時制(tempus) | 未完了(imperfectum) | 過去完了(plusquamperfectum) | ||||
叙法(modus) | 直説法(indicativus) | 接続法(subiunctivus) | 命令法(imperativus) | 直説法(indicativus) | 接続法(subiunctivus) | 命令法(imperativus) |
1人称単数(ego) | -iebar (fugiebar) |
-erer (fugerer) |
- | -itus eram (fugitus eram) |
-itus essem (fugitus essem) |
- |
2人称単数(tu) | -iebaris (fugiebaris) |
-ereris (fugereris) |
- | -itus eras (fugitus eras) |
-itus esses (fugitus esses) |
- |
3人称単数(is/ea/id) | -iebatur (fugiebatur) |
-eretur (fugeretur) |
- | -itus erat (fugitus erat) |
-itus esset (fugitus esset) |
- |
1人称複数(nos) | -iebamur (fugiebamur) |
-eremur (fugeremur) |
- | -iti eramus (fugiti eramus) |
-iti essemus (fugiti essemus) |
- |
2人称複数(vos) | -iebamini (fugiebamini) |
-eremini (fugeremini) |
- | -iti eratis (fugiti eratis) |
-iti essetis (fugiti essetis) |
- |
3人称複数(ii(ei)/eae/ea) | -iebantur (fugiebantur) |
-erentur (fugerentur) |
- | -iti erant (fugiti erant) |
-iti essent (fugiti essent) |
- |
女性の場合、「-itus (fugitus)」(単数)は「-ita (fugita)」になり、「-iti (fugiti)」(複数)は「-itae (fugitae)」になる。
又、中性の場合、「-itus (fugitus)」(単数)は「-itum (fugitum)」になり、「-iti (fugiti)」(複数)は「-ita (fugita)」になる。
④未来(futurum)・前未来(futurum praeteritum)
未来時制と前未来時制の一般的な説明は、A型甲式活用の対応する項を参照。態(vox) | 能動態(activa) | |||||
時制(tempus) | 未来(futurum) | 前未来(futurum praeteritum) | ||||
叙法(modus) | 直説法(indicativus) | 接続法(subiunctivus) | 命令法(imperativus) | 直説法(indicativus) | 接続法(subiunctivus) | 命令法(imperativus) |
1人称単数(ego) | -iam (fugiam) |
- | - | -ero (fugero) |
- | - |
2人称単数(tu) | -ies (fugies) |
- | -ito (fugito) | -eris (fugeris) |
- | - |
3人称単数(is/ea/id) | -iet (fugiet) |
- | -ito (fugito) | -erit (fugerit) |
- | - |
1人称複数(nos) | -iemus (fugiemus) |
- | - | -erimus (fugerimus) |
- | - |
2人称複数(vos) | -ietis (fugietis) |
- | -itote (fugitote) | -eritis (fugeritis) |
- | - |
3人称複数(ii(ei)/eae/ea) | -ient (fugient) |
- | -iunto (fugiunto) | -erint (fugerint) |
- | - |
態(vox) | 受動態(passiva) | |||||
時制(tempus) | 未来(futurum) | 前未来(futurum praeteritum) | ||||
叙法(modus) | 直説法(indicativus) | 接続法(subiunctivus) | 命令法(imperativus) | 直説法(indicativus) | 接続法(subiunctivus) | 命令法(imperativus) |
1人称単数(ego) | -iar (fugiar) |
- |
- | -itus ero (fugitus ero) |
- |
- |
2人称単数(tu) | -ieris (-iere) (fugieris (fugiere)) |
- |
-itor (fugitor) | -itus eris (fugitus eris) |
- |
- |
3人称単数(is/ea/id) | -ietur (fugietur) |
- |
-itor (fugitor) | -itus erit (fugitus erit) |
- |
- |
1人称複数(nos) | -iemur (fugiemur) |
- |
- |
-iti erimus (fugiti erimus) |
- |
- |
2人称複数(vos) | -iemini (fugiemini) |
- |
- |
-iti eritis (fugiti eritis) |
- |
- |
3人称複数(ii(ei)/eae/ea) | -ientur (fugientur) |
- |
-iuntor (fugiuntor) | -iti erunt (fugiti erunt) |
- |
- |
女性の場合、「-itus (fugitus)」(単数)は「-ita (fugita)」になり、「-iti (fugiti)」(複数)は「-itae (fugitae)」になる。
又、中性の場合、「-itus (fugitus)」(単数)は「-itum (fugitum)」になり、「-iti (fugiti)」(複数)は「-ita (fugita)」になる。
⑤ゲルンディウム(gerundium)・ゲルンディーウゥム(gerundivum)・スピーヌム(supinum)
ゲルンディウム・ゲルンディーウゥム・スピーヌムについての一般的な説明は、A型甲式活用の対応する項を参照。数・格\人称 | gerundium 中性 |
gerundivum 男性 |
gerundivum 女性 |
gerundivum 中性 |
supinum |
|
単数(singularis) | 主格(nominativus) | - |
-iendus (fugiendus) |
-ienda (fugienda) |
-iendum (fugiendum) |
- |
属格(genitivus) | -iendi (fugiendi) |
-iendi (fugiendi) |
-iendae (fugiendae) |
-iendi (fugienda) |
- |
|
与格(dativus) | -iendo (fugiendo) |
-iendo (fugiendo) |
-iendae (fugiendae) |
-iendo (fugiendo) |
- |
|
対格(accusativus) | -iendum (fugiendum) |
-iendum (fugiendum) |
-iendam (fugiendam) |
-iendum
(fugiendum) |
-itum (fugitum) |
|
奪格(ablativus) | -iendo
(fugiendo) |
-iendo (fugiendo) |
-ienda (fugienda) |
-iendo (fugiendo) |
-itu (fugitu) |
|
複数(pluralis) | 主格(nominativus) | - |
-iendi (fugiendi) |
-iendae (fugiendae) |
-ienda (fugienda) |
- |
属格(genitivus) | - |
-iendorum
(fugiendorum) |
-iendarum
(fugiendarum) |
-iendorum (fugiendorum) |
- |
|
与格(dativus) | - |
-iendis (fugiendis) |
-iendis (fugiendis) |
-iendis (fugiendis) |
- |
|
対格(accusativus) | - |
-iendos (fugiendos) |
-iendas (fugiendas) |
-iendos (fugienda) |
- |
|
奪格(ablativus) | - |
-iendis (fugiendis) |
-iendis (fugiendis) |
-iendis (fugiendis) |
- |
⑥この活用をする動詞
この活用をする動詞には、次のようなものがある。- fugio, fugi, fugitum, fugere (逃げる)