不変化の形容詞
ラテン語の基数(Grundzahlen)には変化するものが若干あり、また、序数(Ordnungszahlen)と分配数(Distributivzahlen)においては常に変化があることは既に見た(分配数については今後付け加える予定)。
しかし、基数には、変化しないものが多くある。基数は形容詞であるから、不変化の形容詞ということになる。ここでは、そのような不変化の形容詞について見ておこう。
また、形容詞ではないが、数副詞(Zahladverbien)にも格変化はないので、ついで に見ておこう。
基数
フランス語・ドイツ語・英語のように11(onze, elf, eleven)や12(douze, zwölf, twelve)に特別なことばがあるわけではなく、普通に「undecim」、「duodecim」といえばよい(イタリア語のundici、dodiciと同じ)。注意すべきはむしろ下一桁が8や9になる数字で、これらはそれぞれ「n*10+8 = (n+1)*10-2」、「n*10+9 = (n+1)*10-1」と考える。
quattuor |
IV |
quinque |
V |
sex |
VI |
septem |
VII |
octo |
VIII |
novem |
IX |
decem |
X |
undecim |
XI |
duodecim |
XII |
tredecim |
XIII |
quattuordecim |
XIV |
quindecim |
XV |
sedecim |
XVI |
septendecim |
XVII |
duodeviginti |
XVIII |
undeviginti |
XIX |
vingiti |
XX |
duodetriginta |
XXVIII |
undetriginta |
XXIX |
triginta |
XXX |
quadraginta |
XL |
quinquaginta |
L |
sexaginta |
LX |
septuaginta |
LXX |
octoginta |
LXXX |
nonaginta |
XC |
centum |
C |
数副詞
数副詞は、回数をいう場合の副詞である。下一桁が8や9になる数字をそれぞれ「n*10+8 = (n+1)*10-2」、「n*10+9 = (n+1)*10-1」と考えるべきことは、基数の場合と同じ。
semel |
一回 |
bis |
二回 |
ter |
三回 |
quater |
四回 |
quinquies (quinquens) |
五回 |
sexies (sexiens) |
六回 |
septies (septiens) |
七回 |
octies (octiens) |
八回 |
novies (noviens) |
九回 |
decies (deciens) |
十回 |
undecies (undeciens) |
十一回 |
duodecies (duodeciens) |
十二回 |
ter decies |
十三回 |
quater decies |
十四回 |
quinquies decies |
十五回 |
sexies decies |
十六回 |
septies decies |
十七回 |
duodevicies |
十八回 |
undevicies |
十九回 |
vicies |
二十回 |
semel et vicies (vicies semel) |
二十一回 |
bis et vicies (vicies bis) |
二十二回 |
duodetricies |
二十八回 |
undetricies |
二十九回 |
tricies |
三十回 |
quadragies |
四十回 |
quinquagies |
五十回 |
sexagies |
六十回 |
septuagies |
七十回 |
octogies |
八十回 |
nonagies |
九十回 |
centies |
百回 |
centies semel |
百一回 |
ducenties |
二百回 |
trecenties |
三百回 |
quadringenties |
四百回 |
quingenties |
五百回 |
sescenties |
六百回 |
septingenties |
七百回 |
octingenties |
八百回 |
nongenties |
九百回 |
millies |
千回 |
bis millies |
二千回 |
decies centries millies |
百万回 |